Cukrzyca jest chorobą zaliczaną do chorób metabolicznych, która charakteryzuje się hiperglikemią będącą wynikiem niewłaściwego wydzielania i/lub działania insuliny. Długotrwała hiperglikemia prowadzi do uszkodzeń i dysfunkcji wielu narządów jak np wzroku, nerek, serca, naczyń krwionośnych, czy układu moczowego.

Dieta w cukrzycy jest uzależniona od wielu czynników:

1. rodzaju cukrzycy:
   1. cukrzyca typu 1,
   2. cukrzyca typu 2,
   3. specyficznego typu cukrzycy:
      1. będącej wynikiem genetycznych zaburzeń w funkcjonowaniu komórek beta-trzuski,
      2. będącej wynikiem genetycznych zaburzeń w działaniu insuliny,
      3. będącej wynikiem chorób zewnątrzwydzielniczych części trzustki,
      4. będącej wynikiem endokrynopatii,
      5. będącej wynikiem stosowania leków,
      6. będącej wynikiem infekcji,
      7. będącej wynikiem reakcji immunologicznych,
      8. będącej wynikiem innych zespołów genetycznych czasami związanymi z cukrzycą, jak cukrzyca typu MODY – cukrzyca monogenowa, czy cukryzca typu LADA – będąca wynikiem autoagresji o powolnym przebiegu,
   4. cukrzyca ciążowa,
2. rodzaju stosowanych leków i/lub pomp insulinowych,
3. występowania chorób współtowarzyszących,
4. parametrów fizycznych – masa ciała, wzrost, wiek, płeć.

Dieta w cukrzycy - ogólne zalecenia żywieniowe

• spożywanie odpowiedniej dla aktualnej masy ciała wielkości energetycznej posiłków,
• utrzymanie odpowiedniego udziału w diecie energii pochodzącej z białek, tłuszczy i węglowodanów,
• w diecie w cukrzycy spożywamy produkty o jak najniższym / niskim indeksie glikemicznym,
• węglowodany nie powinny dostarczać więcej niż 50% całkowitej energii organizmu,
• tłuszcze powinny stanowić ok 30-35% całkowitej energii organizmu,
• białko powinno stawić 15-20% całkowitej energii organizmu,
• spożywamy do 4-5 posiłków na dobę,
• dieta w cukrzycy powinna charakteryzować się również ograniczeniem ilość potraw smażonych,
• zupy i sosy przygotowujemy na wywarach warzywnych,
• nie rozgotowujemy zbóż i warzyw,
• warzywa i owoce spożywamy głównie w postaci surowej,
• do poprawy smaku wykorzystujemy przyprawy ziołowe,
• w diecie w cukrzycy ograniczamy również spożycie soli kuchennej do 5-6g na dobę (do 1 łyżeczki na dobę),
• cukier zastępujem sztucznymi substancjami słodzącymi,
• nie spożywamy alkoholu – hamuje uwalnianie glukozy z wątroby i może doprowadzić do niedocukrzenia,

Ogólna piramida żywienia dla osób z cukrzycą

źródło: Ciborowska, Rudnicka, 2014, Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wyd. Polski Związek Wydawnictw Lekarskich, wydanie IV rozszerzone i uaktualnione, Warszawa, str. 422

podsumowanie

• w cukrzycy niezbędna jest szczegółowa kontrola spożywanych produktów / posiłków – warunkuje to bowiem poposiłkową glikemię,
• w cukrzycy niezbędne jest właściwe przygotowanie tych potraw,
• szybko wykryta cukrzyca / podwyższony poziom glukozy może być bardzo często wyregulowany wyłącznie przez dietę – kontakt z dietetykiem w takich przypadkach powinien być możliwie szybki,
• nieleczona cukrzyca ciążowa może stanowić istotne zagrożenie dla życia dziecka i wystąpienia trwałej cukrzycy u matki po porodzie,
• ze względu na cały szereg czynników związanych z przyczynami tej choroby i możliwościami jej leczenia, a w konsekwencji odpowiednim doborem produktów żywieniowych niezbędny jest kontakt z dietetykiem lub poradnią diabetologiczną.
  

  ---

• w przypadku pytań lub wątpliwości jesteśmy do Państwa dyspozycji,
• zapraszamy do kontaktu telefonicznego, mailowego lub do spotkania z dietetykiem w naszym gabinecie w Krakowie.